Esad zıddı kümelerin 27 Kasım’da başlattıkları operasyon, İdilb’in dışından Helep kırsalına hakikat rejimin ve YPG’nin denetimindeki haritayı günler içinde değiştirdi. Elbette bu yeni karşı operasyon fikir ayrılıklarına karşın HTŞ ve SMO ortasındaki planlı ve koordineli bir ittifak olarak medyaya yansıdı.
TÜRKİYE İÇİN STRATEJİK TEHDİT DURUMUNDA OLAN TEL RIFAT VE MÜNBİÇ’İN İLİŞKİSİ KESİLDİ
Söz konusu yeni haritanın istikameti; güneyde Halep, Serakib’i içine alacak biçimde Hama’ya ; kuzeyde ise Tel Rıfat’ı içine alarak taarruz yönünü Münbiç’e yöneldi. Stratejik değere sahip Halep milletlerarası havaalanı ve Minniğ havaalanının yanı sıra pek çok ekipman ve askeri donanım muhaliflerin eline geçti. Türkiye için stratejik tehdit durumunda olan Tel Rıfat ve Münbiç’in teması kesildi.
Özellikle Suriye iç savaşının erken devirlerinden sonra şekillenen Afrin-Ayn-el Arab-Kamışlı terör koridorunun kelamda özerklik ilanıyla ve tersine ABD’nin SDG yapısıyla legal göstermeye çalıştığı PYD ve silahlı terör uzantısı YPG’nin birleşik kanton statüsü, Türkiye’nin BM’nin 51. Madesine dayandırdığı yasal savunma hakkı ve alana gösterdiği tepki sonucunda Fırat Kalkanı, Zeytin Kolu ve Barış Pınarı harekâtlarıyla başarılı bir güvenlikçi statüye dönüştü.
Elbette muhaliflerin Halep operasyonu bağlamında yaşanan son gelişmeler, Suriye ile 900 km sona sahip Türkiye’nin dış siyasetinden bağımsız düşünülmemelidir. Esad rejiminin Suriye iç savaşı sırasındaki hukuksuz ve barbar tavrı, her şeyden evvel hâkim olamadığı harp alanına ait YPG ve Haşdi Şabi üzere paramiliter yapıları hâkim olmadığı alanlara ikmal etmesiyle gelişti. İç savaşın erken devirlerinde Esad rejimi, BM’ce tanınan ve tanımlanan Suriye’nin 3/1’ni sıkıntı denetim ederken; Rus hava dayanağı ve bölgedeki Şii vekillerle 3/2’lik bir kısmını lakin denetim edebildi. Suriye, yeni dünya nizamında Aleksandr Dugin’in “90’larda Pentagon, ağ savaşları (Networkwarfare) yürütmek için sistemler geliştirdi.” tabirinden hareketle vekalet savaşlarının yürütüldüğü ve yönetildiği bir strateji alanına dönüştü. Tersine Suriye vekalet savaşlarının satranç tahtası oldu.
TÜRKİYE’NİN SÜREÇ İÇİNDEKİ MOTİVASYONU YPG’NİN FIRAT’IN BATISINA GEÇMEMESİ ÜZERİNE KURGULANMIŞTI
Türkiye’nin kelam konusu süreç içindeki motivasyonu, mutlak ve odunsuz formda güneyinde bir terör oluşumuna müsaade vermemek üzerine ve ne suretle olursa olsun YPG terör örgütünün Fırat’ın batısına geçmemesi üzerine kurgulanmıştı. Hasebiyle muhaliflerin 27 Kasım operasyonu, Tel Rıfat’tan sonra YPG terör örgütünün Suriye’de denetim ettiği alana ait yeni bir konjonktür ortaya çıkaracaktır. Bu konjonktür artık YPG/PKK terör örgütünün Suriye’nin iç bölgelerine çekilerek varlığını sürdürmeyi düşünmesini de imkânsız kılacaktır. Zira muhaliflerin organize ve otonom taarruz kabiliyeti, hava dayanağı olmayan rejim için bile önemli meseleyken; YPG/PKK terör örgütünün rejimin ve emperyal müttefiklerinin direkt lojistiği olmadan alanda tutunması mümkün görünmüyor. Bu türlü bir çerçevede Türkiye’nin ulusal güvenlik önceliğinin Suriye’nin kuzeyindeki YPG/PKK uzantılarına konsantre olması, aslında sonlarının ötesine rahatlıkla özel ve derin operasyon yapabilme kabiliyeti olan Türkiye için daha emniyetli bir saha ortamı sağlayacaktır.
Bugün gelinen noktada Esad rejiminin rejim zıddı muhalifler karşısında yaşadığı lokal mağlubiyet, kendi hegomonik iktidarını bir devlet yapısı olarak sürdürmekte zorlanan rejimin farklı tehditlerle de yüzleşmeye devam edeceğini gösteriyor. Muhaliflerin Halep operasyonuyla birlikte Esad idaresinin bir taraftan İsrail rejimiyle sonda yaşadığı gerilim ve süreklilik gösteren hava saldırına uğraması; başka yandan İsrail-Hizbullah savaşının hassas cephe sınırındaki gelişmeler, kuzey ve güney ortasında sıkışan Esad’ın alternatifsiz formda Rusya’nın Doğu Akdeniz siyasetlerine üs olamaya devam edeceğine işaret ediyor.
1 Mayıs 2015’te temelleri atılan Astana Süreci ve devamında oluşan Gerginliği Azaltma Bölgeleri’ndeki son beş yıla ilişkin nisbî çatışmazlık ortamından sonra gündemdeki İsrail rejiminin bölgeyi terörize ve işgal teşebbüsün sonucu olan Hamas-İsrail ve Hizbullah-İsrail savaşı, aşağı üst Rus lojistik takviyesi ve vekiller yoluyla ayakta duran Esad rejiminin egemenlik alanını daha da daraltmıştır. Bu bağlamda muhaliflerin anayasal hak ve bağımsızlık için yaptığı çabanın Halep sınırında sonlu kalmayarak Şam’a dayanması öngörülebilir bir strateji olup, Astana inisiyatifini, İdlib’de hava hücumlarıyla ihlal eden rejimin birebir diplomatik formasyonu tekrar milletlerarası toplumdan talep etmesini imkânsız kılacaktır.
Elbette yaşanan gelişmeler ekseninde Türkiye’nin Suriye’nin toprak bütünlüğüne olan saygısıyla paramiliter terör yapılarına topraklarını terk etmiş bir Esad rejimini birbirine karıştırmamak gerekir. Türkiye’nin ulusal güvenlik korkularının her seferinde Suriye ve Irak’ın kuzeyinde yuvalanmış terör odaklarından kaynaklanması; bundan sonraki süreçte tam bağımsız ve hâkim dış siyasetinin vereceği tepkinin sonuçlarıyla yakından ilgili olacaktır.
