Halep operasyonunun tesirleri sürüyor. Muhalif kaynaklar Esad rejim bölgesinden üst seviye kumandan, sivil bürokrat ve siyasetçinin kendileri ile irtibat kurduğunu ve yakın devirde büyük kopuşlar yaşanacağını kaydetti.
Suriyeli rejim milletvekili ise “Baas’ın ana takımı Şam’dan ayrıldı. Rejimin geleceğinden ümidi kestiler. Bütün seçenekler tartışılıyor. Lakin ümitsizlik her zamankinden daha fazla” dedi.
Suriyeli araştırmacı Bekir Atacan “Halep’in tekrar muhalifler tarafından ele geçirilmesi Suriye, hatta bütün Orta Doğu denklemini derinden etkiledi. Artık hiçbir şey eskisi üzere olmayacak ve Beşar Esad ve Baas rejiminin düşüşü kaçınılmaz. Bu noktada Türkiye alandaki askeri gelişmelerden daha fazla siyasi alternatifler geliştirerek tüm Suriye’yi kuşatacak alternatif idare takımlarını oluşturmalı” dedi.
ŞAM’A SIKIŞTI
Güvenlik sebebiyle isminin yazılmasını istemeyen Suriye Halk Meclisi üyesi “Gerçek manada Halep stratejik kıymet ve sahip olduğu ekonomik potansiyel sebebiyle Şam’dan çok daha değerli bir vilayetti. Şu an Esad ve Baas rejimi Şam’a sıkıştı. Şu an bu hezimetten çıkış yollarını arıyorlar. Halep gerçek manada domino tesiri yaptı. Çöküşün boyutları çok derin. Ordu, siyaset, bürokrasi kaynıyor. Esad’ı feda edip süreksiz bir hükûmetin kurulması üzere ihtimaller de bedellendiriliyor. Tekrar federasyon formülüne ek tek adam yapısının değiştirilmesi ve merkezi idareden vazgeçerek daha demokratik bir hükûmet kurma formülü de masada. Türkiye ile geçtiğimiz iki yılda masaya oturulmaması da başka bir pişmanlık sebebi. ‘Ankara’yı görüşmeye ikna edecek aracı kim olur’ tartışması da yapılıyor. Ama iktidar sahipleri ve rejimin ana aktörlerinin ümidi çok zayıf. Çözülme devam ediyor. İdlib’i bütün gücümüzü kullandık alamadık. Halep artık hayal. Şayet Hama da düşerse Esad bu koltukta bir saat bile kalamaz. Daha fazla direnme yolunu seçerse de kendi içlerinde kan dökülür ve değişim çok kanlı olur. Baas bir köprüydü, şu an o köprü neredeyse çöktü” diye konuştu.
TÜRKİYE SİYASİ DEĞİŞİM İÇİN HAZIRLIKLI OLMALI
Suriyeli uzman Bekir Atacan “Halep’in tamamına muhaliflerin hâkim olması Esad için sonun başlangıcıydı. Baas ve Esad’ın düşüşü durdurulamaz. Şu an zati Şam’ın Haseke, Rakka, Menbiç ve Deyrizor üzere doğu aksı ile irtibatı büyük oranda kesildi. Humus ve Hama irtibatı zora girdi. Yalnızca Tartus ve Lazkiye kaldı ellerinde. Yaşanan bu değişimi kesinlikle İsrail, ABD, PKK, Körfez ve başka aktörler de kesinlikle görüyor. Ona nazaran planlar yapıyorlar. Bu merkezlerden de oluşan statükoya nazaran ataklar gelecek. İşte tam bu noktada Türkiye’nin rolü hayati değer taşıyor. Doruktan tırnağa alanda her şey değişti. Ankara kesinlikle siyasi inisiyatif almalı; Dürzi, İsmaili, Kürt, Türkmen, Nusayri, Ermeni, Arap ve hatta öbür azınlıkları da kapsayan bir hükûmet yapısı kurmalı. Esad düştüğü an memleketler arası toplulukta rastgele bir tereddüde mahal bırakmadan ve idare krizi oluşmadan bu hükûmet Suriye’nin tamamını temsil eden bir nitelikle siyasi temsil niteliği kazanmak zorunda. Bütün Suriye’yi kucaklayıcı olmalı. Ordu ve siyaset dâhil çok önemli bir bölünme yaşayan Şam’ın düşüşü PKK ve İsrail dahil farklı hesap yapan odaklara fırsat hâline dönmemeli. Aksi hâlde ülke trajik bir biçimde bölünür. İsrail’in kirli ülküleri ve PKK terör koridoru üzere tehditlere karşı Türkiye’nin rolü belirleyici olur. Aksi hâlde İran tekrar belirleyici güç olmanın hesaplarını yapıyor. Hama için Irak’tan terörist taşımaya başladılar. Rusya ve birçok merkezi de harekete geçirmeye çalışıyorlar. Ankara’nın geç kalma lüksü yok” sözlerini kullandı.