CEMAATİN SINIRLARI
Sosyal Radikalizmin Eleştirisi
Felsefi antropolojinin kurucularından Helmuth Plessner, 1924 tarihli bu yapıtında Ferdinand Tönnies’in “cemaat” ve “cemiyet” kavramlarından hareketle toplumsal radikalizmi eleştiriyor. Plessner, çağdaş toplumlarda imtiyazsız alt-gruplar ortasında kök salan ve beşerler ortasında aracısız alakaların mümkün olduğu inancına dayanan toplumsal radikalizmin, cemaat ideali uğruna cemiyeti reddetme eğilimi taşıdığını belirtiyor. Cemaatin beşeri hayat formu olarak sonlarını ortaya koymayı hedefleyen Plessner’e nazaran, cemiyetin reddi bir yandan kitle toplumunun anonimliğinden kurtulma cazibesini taşırken öte yandan fanatizme dayalı otoriter siyasetin yükselişi tehdidini barındırmaktadır.
Cemaat mefkuresine duyulan sempati bugün de kimlik siyasetinde ve liberalizm tenkidinde kendini hissettirmektedir. Geçerliliğini hala koruyan Cemaatin Sonları toplumsal bilimlere ilgi duyanların göz gerisi edemeyeceği bir eser.
FELSEFİ ANTROPOLOJİ
Göttingen Dersleri 1961 Yaz Dönemi
Alman filozof ve sosyolog Helmuth Plessner, felsefi antropolojinin bir disiplin olarak şekillenmesinde öncü rol oynamıştır. Plessner’in 1961 yaz periyodunda Göttingen Üniversitesi’nde verdiği derslerin notlarını bir ortaya getiren bu eser, felsefi antropolojiye giriş hakkında ondan kalan yegâne metindir. Felsefi antropolojinin teşekkülü, pozisyonu ve fonksiyonu, lisan ve etraf sorunu, insanın dünya-çevre alakası, vefat sorunu, kişi ve rol kavramları üzere mevzulara odaklanan bu eser, Plessner’in felsefi antropolojisine kapsamlı bir bakış sunmaktadır.
“Plessner’in bu yapıtta ortaya koyduğu şey, –adı şimdi konmamış da olsa– felsefi antropolojinin ta kendisidir.”
– Till Greite, Zeitschrift für Kulturphilosophie
“Beden ve ruh ortasındaki ayrıma, onların aksiliği ve ahengine odaklanmak, bu kitabı hayli cazip kılan çarpıcı bir yaklaşımdır.”
– Wolfgang Hellmich, Zeitschrift für philosophische Forschung
ÇOK ODALI EV
Lübnan Tarihine Tekrar Bakış
Lübnan dünyanın en bölünmüş ülkelerinden biridir. Din temelli bölünmüşlüğün yanı sıra kendi içlerinde de hizipleşmiş Hristiyan ve Müslüman Lübnanlılar güçlü bir ortak kimlik şuuru oluşturamamışlardır. Kamal Salibi, çağdaş tarih disiplini ışığında, ülkesindeki cemaatlerin Lübnan ulusu hakkında geliştirdikleri çeşitli tasavvurlara kaynaklık eden tarihi mitleri mercek altına alıyor. Lübnan’ın siyasi bir birlik duygusu geliştirebilmesi için ülkedeki toplulukların ortak deneyimindeki gerçekliğe bel bağlaması gerektiğinin altını çiziyor. Lübnan tarihini ülke dinamiklerini anlamaya yönelik bir bakışla yine yorumlayan Salibi, çağdaş milliyetçiliğin temeli olan muhayyel cemaatlerin oluşumunu da ustalıkla ortaya koyuyor.
“Çok Odalı Mesken, birleştirici olmayan kimlik anlayışlarının ve telaffuzların nasıl eleştirilebileceğine ve aşılabileceğine dair yollar gösteriyor. (…) Belirli bir vakit ve yerde bir toplumu oluşturan farklı ögeleri kendi kuralları içinde anlamaya davet ediyor.”
– Engin Deniz Akarlı
“Lübnan’ın en kıymetli tarihçisi Salibi’nin bu yapıtı son derece değerlidir çünkü ülkenin yalnızca geçmişine değil bugününe ve yarınına da ışık tutmaktadır.”
– Albert Hourani
“Salibi Lübnan’ın bağımsız bir devlet ve tahminen ulus olarak varlığını yasal bir yere oturtuyor. Lübnan’ı ‘Osmanlı periyodu Arap dünyasında eşsiz bir olgu’ yapan tüm özellikleri gözler önüne seriyor.”
– Middle East Studies Association Bulletin
