İş dünyası temsilcileri, Suriye’deki yeni periyodun Türkiye için yeni imkanlar oluşturması bekliyor. Suriye’de 61 yıllık Baas rejiminin çökmesiyle bölgede yeni bir süreç başladı. İş dünyası da gözünü Suriye’deki gelişmelerin muhtemel tesirlerine çevirdi.
TÜRKİYE’DEN SURİYE İÇİN ‘HAZIRIZ’ SİNYALİ
İş dünyası temsilcileri, Suriye’de yaşanan gelişmelerin Türkiye iktisadını ve iki ülke ortasındaki ticari faaliyetleri nasıl etkileyebileceğine ait beklentilerini paylaştı.
Türk İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) Yönetim Kurulu Lideri Süleyman Sönmez, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, bölgede yeni idarenin kurulması ve barışın tesis edilmesiyle mültecilerin ülkelerine dönmesinin çok değerli olacağını söyledi.
Suriye’nin yine yapılanmasının birinci manada Türk inşaat ve yapı materyalleri kesimine olumlu katkı sağlayacağını aktaran Sönmez, “Bununla birlikte besin kesimi çabucak faaliyete geçecektir. Barınma ve barınmaya bağlı tüm dallar ile besin kesimi öne çıkacaktır. Bu olaylar başladığında en çok mağdur olan Gaziantep, Şanlıurfa, Hatay, Kilis üzere vilayetlerin bölgede inanılmaz ticari aktivitesi vardı. İstikrarla birlikte yeni devirde önemli kazanımları olacaktır.” dedi.
Sönmez, Suriye’ye geri dönüşlerin yaşanmasıyla iş gücü açığı yaşanıp yaşanmayacağına ait, “Bunun bir kayıp olup olmayacağını vakit gösterecek lakin hem ülke hem iş dünyası hem de bürokrasi olarak Suriyelilerin gidişinden kaynaklanacak beklenen iş gücü açığını rahatlıkla çözebileceğimize inanıyorum.” diye konuştu.
Suriye’nin lojistik açısından Türkiye’yi tamamlayan bir ülke olduğuna işaret eden Sönmez, “Dinamik, çevik ve dünyayı yeterli okuyabilen güçlü iş insanlarımız var. Bu mevzuda Suriye için de bir avantajız biz. Lakin birinci öncelik katiyen can güvenliği ve oranın sağlıklı biçimde tekrardan demokrasiye kavuşması.” değerlendirmesinde bulundu.
“SURİYE’NİN YİNE İNŞASI VE İHYASI TÜRK İŞ İNSANLARIYLA OLACAKTIR”
Anadolu Aslanları İş Adamları Derneği (ASKON) Genel Başkanı Orhan Aydın da Suriye’de Baas rejiminin yıkılmasının akabinde ekonomik ve siyasi istikrarın sağlanmasıyla 2008 yılı ruhunun yine canlanacağını tabir etti.
Yeni devirde yaptırımların kaldırılacağını ve ikili alakaları güçlendirecek daha kapsamlı mutabakatlar imzalanacağını lisana getiren Aydın, “Bu mutabakatlar sayesinde bilhassa demir ve çelik, mineral yakıtlar, yağlar, plastik ve mamulleri, elektrikli makina ve aygıtlar, çimento üzere kesimler başta olmak üzere müteahhitlik ve savunma endüstrisinde Türkiye faal biçimde yer alacaktır. “ tabirlerini kullandı.
Aydın, Mısır’a giden yatırımların başta Halep olmak üzere bu bölgeye yönelmesini beklediklerine işaret ederek, şunları kaydetti:
“Türk kültürünü ve ekonomik iş modellerini öğrenen Türkçeye hakim Suriyeli vatandaşların ülkelerine dönmeleriyle karşılıklı ticari münasebetler de elbet çok güçlü bir biçimde artacaktır. İç kaos devrinde yaptırımlar hasebiyle 2 milyar dolar olan ticari hacmimiz istikrarlı bir ortamda vakitle çift haneli sayılara rahatlıkla ulaşacak ve yeni periyotta Suriye’nin tekrar inşası ve ihyası Türk iş insanlarıyla olacaktır.”
“KÖRFEZ ÜLKELERİ, ORTA DOĞU VE AFRİKA’YA AÇILMAK İÇİN SURİYE KIYMETLİ BİR KAVŞAK”
Önder Endüstrici İşadamları Derneği (ÖNSİAD) Yönetim Kurulu Lideri Ekrem Kap da Suriye’deki aksilikler çıkmadan evvel bu ülkede Türklerin büyük yatırımlar yaptığını anımsatarak, Körfez ülkeleri, Orta Doğu ve Afrika’ya açılmak için Suriye’nin çok kıymetli bir köprü ve kavşak olduğunu belirtti.
Suriye’de istikrarlı bir idare sağlandığı takdirde bu ülkeye yatırımda ana aktörün Türkiye olacağına işaret eden Kap, “Suriye’nin tekrar imarında ve kalkınmasında kelam sahibi olacak ülke Türkiye. Rekabetçi eserlerde daha düşük maliyetle üretim imkanı bulacağız. Yıllardır Türkiye’de Türkçe öğrenmiş milyonlar orada olacağı için bağlantımız de daha hoş olacak.” diye konuştu.
Kap, Suriyelilerin dönmesinin oluşturacağı beklenen iş gücü açığının vakitle telafi edileceğini belirterek, “Bölgenin tekrar imarı da Türkiye ve Türk müteahhitler sayesinde olacak. Koskoca bir ülkenin tekrar imarı, tüm üretim kesimlerimizde hareketlilik oluşturacak ve çarkların çok süratli dönmesini sağlayacak. Ayrıyeten Suriye’ye eser göndermek isteyenler de Türkiye’yi lojistik üs olarak kullanacak. Türkiye’ye lojistik manada önemli yatırımlar geleceğini düşünüyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
“YENİ İŞ FIRSATLARI ÇIKABİLİR”
Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Gürsel Baran, yeni sürecin Türkiye’yi çok açıdan yakından ilgilendirdiğini, bunun bir boyutunun, Türkiye’de süreksiz olarak kalan Suriyelilerin geri dönmesi konusu olduğunu aktardı.
Herkesin kendi vatanında yaşama hakkına sahip olduğunu lisana getiren Baran, şunları söyledi:
“Suriye’nin toprak bütünlüğünün korunması bizim için değerli. Suriye’de çatışmasız, siyaseten istikrarın sağlanabildiği bir periyot tesis edilebilirse, Türkiye açısından da yeni ticaret ve iş fırsatları ortaya çıkabilir. Yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinde kıymetli bilgi, deneyim ve kapasiteye sahip firmalarımız, bölgenin yine inşa sürecinde, imarında rol üstlenebilir. Hudut komşumuz olması nedeniyle lojistik üstünlüğümüz bulunan Suriye ile ihracat başta olmak üzere işbirlikleri ve yatırımlar konusunda da ilerleme kaydedilebileceğini düşünüyorum. Fakat elbette bunları bölgede şekillenecek siyaset belirleyecek.”
“ROL OYNAMAYA HAZIRIZ”
Genç Teşebbüs ve Yönetişim Derneği (GGYD) Genel Başkanı Nezih Allıoğlu da Suriye’deki yeni durumun Türkiye için fırsatlar yaratabileceğine işaret ederek, şu değerlendirmeleri yaptı:
“Bütün bu süreçler, Türkiye’nin bölgedeki stratejik ehemmiyetini daha da artıracaktır. Suriye’de rastgele bir tahlil yolu aranıyorsa, Ankara’nın bu sürecin merkezlerinden biri olacağı ortadadır. Türkiye’nin, Suriye’nin yine imarı, altyapının kurulması ve hayatın olağana dönmesi için kritik bir rol oynayacağı şimdiden görülmektedir. Bunun bir yansıması olarak Türkiye merkezli ticaretin, tekrar faaliyete geçecek hudut kapılarıyla birlikte bölgede önemli bir ivme kazanması beklenmektedir. Türkiye iş dünyası olarak bizler, bu süreçte üzerimize düşen katkıyı sunmaya, ticari işbirliğini artırarak bölgenin yine yapılanmasında rol oynamaya hazırız.”
“KAYIT DIŞILIĞIN AZALMASI UZUN VADEDE İKTİSADA OLUMLU KATKILAR SUNACAKTIR”
Türkiye Genç İş İnsanları Derneği (TÜGİAD) Ankara Şube Başkanı Aykut Çakmaklı ise Suriyelilerin ülkelerine dönmesinin, kamu bütçesi üzerindeki yükün hafiflemesine ve kaynakların farklı alanlara aktarılmasına imkan sağlayabileceğini, bu kaynakların altyapı yatırımları ve kalkınma projelerine aktarılmasının ekonomik büyümeyi destekleyeceğini söyledi.
Son durumun, ekonomik itimat ve istikrar ortamını destekleyerek yatırımcılar için daha cazip bir ortam sağlayabileceğini kaydeden Çakmaklı, “Suriye’nin tekrar inşasında Türkiye’den mal ve hizmet ihracatının artacak olması ekonomimize olumlu yansıyacaktır.” diye konuştu.
