Türkiye İnşaat Materyali Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) tarafından her ay hazırlanan Aylık Dal Raporu’nun Kasım 2024 sonuçları açıklandı.

Raporda, inşaat materyali sanayi üretiminin, yılın birinci dokuz ayında geçen yılın birinci dokuz ayına nazaran yüzde 1,7 büyüdüğüne yer verilirken inşaat gereci sanayi üretiminin yılın ikinci çeyreğinden itibaren gerilemeye başladığına dikkat çekildi.

İnşaat gereci üretiminin hem iç hem dış talepteki gelişmelerden etkilendiği belirtilen raporda, 2024 yılının genelinde dış talebin durağan kaldığına vurgu yapıldı ve bu durumun sanayi üretiminin üzerinde olumsuz tesir gösterdiğine değinildi.

İç talebin yılın birinci çeyreğine kadar hareketli olduğuna, ikinci çeyrekten itibaren dezenflasyon siyasetlerinin ve sıkı para siyasetinin tesiriyle yavaşlamaya başladığına, yılın üçüncü çeyreğinde de küçüldüğüne raporda yer verildi.

Raporda, 2024 yılının birinci çeyrek periyodunda lokal seçimler nedeniyle iktisatta genişletici siyasetler uygulandığına dikkat çekildi. Bu gelişmeye ek olarak, 2023 yılının birinci çeyreğinde zelzele sebebiyle oluşan üretim kayıplarının yarattığı baz tesiri ile birinci çeyrekte üretimin yüzde 10,9 arttığı belirtildi.

Yerel seçimler sonrasında iktisatta sıkılaşma siyasetlerinin daha kararlılıkla uygulanmaya başlandığına, nisan ve haziran aylarında çalışma gün sayısının kıymetli ölçüde azaldığına vurgu yapıldı.

Bu gelişmelere bağlı olarak, inşaat gereci sanayi üretiminin 2024 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 3,9 daraldığı söz edildi.

ÜÇÜNCÜ ÇEYREKTE YÜZDE 2,2 DARALMA

2024 yılının üçüncü çeyreğinde çalışma gün sayılarının olağanlaştığına ve siyasetin tesirlerinin en aza indiğine değinilen raporda, sıkı para ve maliye siyasetleri uygulamasının genişletildiğine yer verildi.

Rapora nazaran, bu gelişmeler iç talep ve gereç sanayi üretimi üzerinde tesirli oldu. Yılın üçüncü çeyreğinde dış talebin de zayıf kalmaya devam ettiğine, üretimi destekleyemediğine vurgu yapıldı.

Yaşanan gelişmelerle 2024 yılının üçüncü çeyreğinde inşaat materyali sanayi üretiminin yüzde 2,2 azaldığı kaydedildiği raporda, yılın son ve 2025 yılının birinci çeyreğinde üretiminin yüzde 2-3 ortasında daralma yaşayacağı ön görüsünde bulunuldu.

Raporda, inşaat kesiminin 2024 yılının ikinci ve üçüncü çeyreğinde kıymetli ölçüde büyüdüğüne, inşaat materyali sanayi üretiminin ise küçüldüğüne işaret edildi.

İnşaat kesimindeki büyümenin yarattığı talebin şimdi üreticilere tam olarak yansımadığı çıkarımında da bulunuldu. Bayiler ve öteki dağıtım kanallarının ellerindeki stokları kullandıklarına dair bilgi de paylaşıldı.

İNŞAAT KESİMİ SON İKİ YILDIR BÜYÜYOR

Raporda yer verilen bilgilere nazaran, inşaat kesimi 2024 yılı üçüncü çeyrekte yüzde 9,2 büyüme gösterdi. İkinci çeyrekteki inşaat kesimi büyümesi de yüzde 6,5’ten 6,9’a güncellendi.

Üçüncü çeyrekte inşaat kesiminin sıkılaştırma siyasetinden etkilenmediğine ve ikinci çeyreğe nazaran büyümesinin hızlandığına vurgu yapılan raporda zelzele bölgesindeki imar çalışmaları, lokal seçimler sonrası kentsel dönüşüm ve öbür inşaat faaliyetlerinin inşaat bölümünü desteklediği söz edildi.

Bu gelişmeler sonucunda ise inşaat kesiminin son 8 çeyreği büyüme gösterdiğine yer verildi.

İNŞAAT HARCAMALARI YÜZDE 63,3 ARTTI

İnşaat bölümünde çeyrek devirler prestijiyle harcamaların yüksek büyümeler gösterdiğine de raporda değinildi.

Raporda, 2024 yılı üçüncü çeyrek periyodunda inşaat harcamalarının geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 63,3 artarak 1,72 trilyon TL’ye yükseldiği belirtildi. Bu yüksek büyümede enflasyon/inşaat maliyetlerdeki artışın kıymetli rol oynadığı vurgulandı. İnşaat harcamalarının gerçek olarak ikinci çeyrekte yüzde 9,4 arttığına işaret edildi.

İnşaat bölümünün 2023 yılının tüm çeyreklerinde ve yılın tamamında genel iktisadın üzerinde büyüğü ve bu eğilimin 2024 yılında da sürdüğü yorumu yapıldı.

Rapora nazaran, 2024 yılının üçüncü çeyrek periyodunda genel iktisat yüzde 2,1, inşaat kesiminin ise yüzde 9,2 büyüme gösterdi.

Sıkılaştırma siyasetlerinin birçok kesimde yavaşlamaya neden olduğu ancak inşaat dalının bu durumdan daha hudutlu etkilendiğine dikkat çekilen raporda, gayrimenkul bölümünün yüzde 2,5 zayıfladığı tabir edildi.