AA muhabirinin Bakanlıktan edindiği bilgiye nazaran, pestisit kalıntısının tespitine yönelik hasat öncesi üretim alanlarında, hasat sonrasında hal giriş noktalarında, paketleme tesislerinde, toptan ve perakende satış noktalarında kontroller yapılıyor, ihracata mevzu eserler için de ihracat öncesi pestisit kontrolleri sürdürülüyor.
Pestisit kalıntısı için alınan numunelerin tahlili, aygıtın tespit edebildiği toplam etkinlerin numunede aranmasıyla gerçekleştiriliyor. Bir numunede 400-800 ortasında etken husus tahlili yapılarak kalıntı aranıyor. Tahlillerin akabinde mevzuata uygun olmayan seviyede pestisit kalıntısı tespiti ya da tavsiye dışı kullanım belirlenmesi halinde üretici ve besin işletmecilerine idari yaptırım uygulanıyor.
ÜÇ YILDA PESTİSİT KALINTI ORANI YÜZDE 35 AZALDI
Bu kapsamda, 2021-2023 periyodunda, hasat öncesi üretim alanları, hasat sonrası besin işletmeleri ve ihracat öncesi olmak üzere tüm besin zincirinde 250 bin numune alınarak tahlil edildi.
Analiz sonuçlarına nazaran, üç yılda Türkiye’de pestisit kalıntı oranı yüzde 35, Avrupa Birliği (AB) Besin ve Yemde Süratli Alarm Sistemi (RASFF) bildirimleri de yüzde 54 azaldı.
Türkiye, AB mevzuatını dikkate alarak kendi mevzuatını güncelliyor. Kelam konusu mevzuat çerçevesinde yurt içi tüketim, ihracat ve ihracattan geri dönen eserlerin denetimleri gerçekleştiriliyor.
Türkiye’de RASFF bildirimleri “ulusal temas noktaları” tarafından takip ediliyor. Gelen bildirimler süratle incelenerek kusurun kaynağının tespitine yönelik çalışmalar başlatılıyor.
Alınan her bir RASFF bildirimi için başka takip ve izlenebilirlik kontrolleri gerçekleştiriliyor, bildirime husus eserlere yönelik resmi denetimler artırılıyor.
TEK İADE NEDENİ PESTİSİT KALINTISI DEĞİL
Türkiye, 200’den fazla ülkeye 2 binden fazla ziraî eser ihraç ederken, pestisit kalıntısı nedeniyle bildirim alan eser ölçüsünün tüm ihraç edilen eser ölçüsüne oranı binde 1-2 düzeyinde bulunuyor.
Geçen yıl ihracatı yapılan 4,6 milyon ton taze meyve ve zerzevattan 6 bin tonu geri dönerken, toplam geri dönen eser ölçüsü yüzde 0,19 olarak hesaplandı.
Antep fıstığında fazla aflatoksin nedeniyle bu yıl 1320 sevkiyattan 15’i, kuru incirde fazla aflatoksin-okratoksin sebebiyle 4 bin 836 sevkiyattan 49’u geri döndü. Kuru kayısıda fazla kükürt dioksit münasebetiyle 4 yılda 17 bin 686 ton eserden 41,5 tonunun geri dönüşü gerçekleşti.
Özellikle Rusya tarafından yapılan bitki sıhhati denetimleri sebebiyle Türkiye’de varlığı bilinen bitki karantinası zararlısı tespiti nedeniyle taze meyve-sebzeler geri gönderiliyor.
MEVZUATA UYGUN OLMAYAN ESERLER İMHA EDİLİYOR
İhracat kademesinde geri gönderilen eserler, münasebetler dikkate alınarak, Bakanlıkça yüzde 100 resmi denetimlere tabi tutuluyor.
İlgili gümrük müdürlüğünün talebi üzerine vilayet tarım ve orman müdürlüklerince gerekli denetimler yapılıyor. Buna nazaran, ihraç edilen eserle geri dönen eserin tıpkı olup olmadığı denetim ediliyor. Eserde bozulma, küflenme, böceklenme olup olmadığına yönelik muayene yapılıyor.
Kontroller sonucunda, mevzuata uygun olmayan eserler ülkeye girişine, diğer bir ülkeye gönderilmesine yahut öteki bir formda kıymetlendirilmesine müsaade verilmeden imha ediliyor.
Ayrıca organik tarım yapan üreticiler de vilayet tarım ve orman müdürlüklerince denetleniyor. Bu kapsamda Bakanlık tarafından 2008-2024 periyodunda, çiftçi, pazar ve satış yeri kategorileri başta olmak üzere, toplam 73 bin 221 kontrol gerçekleştirildi.
