ABD’de geçen hafta açıklanan datalardan alınan sinyaller ülke iktisadının resesyona girmeden enflasyonu düşürebileceğine olan inancı besledi.
Geçen hafta Güney Kore’de, Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’un sıkıyönetim ilan etmesi ve sıkıyönetimin parlamento tarafından oylanıp kaldırılması ülkede tansiyonun değerli halde artmasına neden oldu.
Fransa tarafında ise Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, parlamentoda muhalefetin dayanak verdiği gensoru önergesinin akabinde hükümetin düşmesi üzerine Başbakan Michel Barnier’nin istifasını onayladı. Macron, kendisinin ise istifa etmeyeceğini ve gelecek günlerde yeni bir başbakan atayacağını açıkladı.
ABD’de geçen hafta açıklanan datalara nazaran, JOLTS açık iş sayısı verisi işgücü talebinin zayıfladığını lakin hala devam ettiğini göstermesi, ülkenin ekonomik sakinliğe girmeden enflasyonla çabasını sonuçlandırabileceğine olan iyimserliği destekledi.
Buna nazaran, ülkedeki açık iş sayısı, ekimde bir evvelki aya kıyasla 372 bin artarak 7 milyon 744 bine yükseldi. Piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşen açık iş sayısının bu periyotta 7 milyon 510 bin olacağı öngörülüyordu.
Buna ek olarak, ADP özel dal istihdamı, kasımda 146 bin bireyle piyasa beklentilerinin altında artış kaydetti.
Dün açıklanan istihdam raporu bilgilerine nazaran, ülkede tarım dışı istihdam kasımda 227 bin kişi artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşirken, işsizlik oranı yüzde 4,1’den yüzde 4,2’ye çıktı.
ABD Merkez Bankasının (Fed) dikkatle izlediği ortalama saatlik çıkar da yüzde 0,4 artarak 35,61 dolara yükseldi.
Analistler, ekim ayında kasırgalar ve grevlerin tesirli olduğu iş gücü piyasasında geçen ay toparlanma görüldüğünü kaydetti.
İstihdam artışının iş gücü talebindeki yavaşlamanın kötüleştiğine dair tasaları hafifletmeye yardımcı olduğunu belirten analistler, Fed’in faiz oranlarını indirmeye kademeli formda devam edeceğine yönelik beklentilerin güçlendiğini vurguladı.
ABD’de Michigan Üniversitesince ölçülen tüketici inanç endeksi ise aralıkta 74’e yükselerek piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti.
Ülkede tüketici kredileri ekimde 19,2 milyar dolarla beklentilerin üzerinde artış kaydetti.
Bu gelişmelerin yanı sıra, hafta boyunca Fed yetkililerinin kelamla yönlendirmeleri de takip edildi. Fed Başkanı Jerome Powell, ülke iktisadının faiz indirimlerine başladıkları eylül ayında düşünülenden daha güçlü olduğunu belirterek, bunun faiz oranlarını düşürürken biraz daha temkinli olmalarına imkan verdiğini söz etti.
ABD iktisadının büyüdüğünü, enflasyonun düştüğünü, işsizlik oranının biraz yükselse de hala düşük düzeyde olduğunu kaydeden Powell, ”ABD iktisadı şu anda çok yeterli durumda ve bunun devam etmemesi için hiçbir neden yok.” değerlendirmesinde bulundu.
St. Louis Fed Başkanı Alberto Musalem ise yaptığı açıklamada, vakitle ek siyaset gevşetmelerine gereksinim duyulabileceğini söyledi.
Belirsizlik ortamında para siyaseti seçeneklerini açık tutmanın değerine işaret eden Musalem, “Mevcut ekonomik ortamı, gelen bilgileri ve gelişen görünümü dikkatlice pahalandırmak için faiz indirimlerinin suratını yavaşlatmayı yahut duraklatmayı düşünme vakti yaklaşıyor olabilir.” tabirini kullandı.
Açıklamalarda bulunan Richmond Fed Başkanı Tom Barkin, enflasyonun gittiği tarafın kendisini cesaretlendirdiğini anlattı.
Fed Yönetim Kurulu Üyesi Michelle Bowman da ekonomik şartların güçlü olduğunu, enflasyonu düşürmede ve iş gücü piyasasını soğutmada ilerleme kaydettiklerini söyledi.
Politika faizinin çok süratli düşürülmesinin enflasyonu tekrar ateşleyebileceğine işaret eden Bowman, faiz indirimlerine temkinli ve kademeli olarak devam edilmesini istediğini vurguladı.
Söz konusu gelişmelerle para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in yılın son toplantısında yüzde 85 ihtimalle 25 baz puan faiz indirimi yapacağı öngörülürken, yüzde 15 ihtimalle siyaset faizini sabit tutacağı fiyatlanıyor.
Ayrıca, geçen hafta memleketler arası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, global iktisada ait büyüme beklentisini bu yıl için yüzde 2,7’den 2,8’e, gelecek yıl için ise yüzde 2,5’ten 2,6’ya çıkardı. ABD iktisadının bu yıl yüzde 2,7 büyüyeceğinin öngörüldüğü belirtilen raporda, ülke iktisadının gelecek yıl yüzde 2,1 ve 2026’da yüzde 1,7 büyüyeceğinin varsayım edildiği bildirildi.
Raporda, ABD’de tüketici harcamalarında beklenen kademeli yavaşlama belirtisinin görülmediği söz edildi.
Geçen hafta Donald Trump’ın ABD Menkul Değerler ve Borsa Komitesi Başkanlığına Paul Atkins’i aday göstermesi ve Powell’ın açıklamaları sonrasında fiyatı birinci kere 104 bin doları aşan Bitcoin, bu düzeylerden geri çekilerek 101 bin 360 dolarda dengelendi.
ABD 10 yıllık tahvil faizi geçen hafta yüzde 4,16 düzeyine gerilerken, altının ons fiyatı haftalık bazda yaklaşık yüzde 0,5 azalışla 2 bin 636 düzeyine düştü.
Petrol fiyatları, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı birtakım üretici ülkelerden oluşan OPEC+ kümesinin planlanan üretim artışlarını ertelemesi ve üretim kesintilerini 2026 sonuna kadar uzatması kararının akabinde, düşük talep öngörülerinin güçlenmesiyle geriledi.
Brent petrolün varil fiyatı geçen hafta yüzde 2 azalışla 70,9 dolara düşerken, dolar endeksi 106,0 düzeyine yükseldi.
NEW YORK BORSASI KARIŞIK SEYRETTİ
İstihdam bilgilerinin takip edildiği haftada ABD borsalarında karışık bir seyir öne çıktı.
Haftanın son süreç gününde, ABD’de federal mahkeme tarafından Çinli toplumsal medya platformu TikTok’un, ABD’li kullanıcıların datalarını topladığı gerekçesiyle yasaklanmasına ait martta çıkarılan yasanın lehine karar alındı. TikTok kararı sonrasında Facebook ve Instagram’ın sahibi Meta’nın payları yüzde 2,5 kıymet kazandı.
Fed’in bu ay faiz indirimlerine devam edeceğine dair optimistlikle Tesla’nın payları yüzde 5,3, Amazon’un payları yüzde 2,9 ve Alphabet’in payları yüzde 1,3 yükseldi. Nvidia’nın payları ise yüzde 1,8 düştü.
Üst Yöneticisi Brian Thompson’ın çarşamba günü silahlı hücumda öldürülmesi sonrasında bedel kaybeden UnitedHealth payları dün de düşmeye devam etti. UnitedHealth payları haftanın son süreç gününü yüzde 5,1 kayıpla tamamladı.
Bu gelişmelerle, haftalık bazda S&P 500 endeksi yüzde 0,96 ve Nasdaq endeksi yüzde 3,34 bedel kazanırken, Dow Jones endeksi ise yüzde 0,60 kıymet kaybetti.
Gelecek hafta çarşamba günü ABD’de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ile federal bütçe istikrarı, perşembe günü Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ve haftalık işsizlik maaşı müracaatları takip edilecek.
AVRO BÖLGESİ’NDE GÖZLER ECB’NİN PARA SİYASETİ KARARINDA
Avrupa borsalarında geçen hafta alıcılı bir seyir evvel çıkarken, ECB’nin yılın son para siyaseti kararı yatırımcıların odağında yer alıyor.
Bölgede açıklanan bilgilerden alınan sinyaller resesyon tasalarını desteklemeye devam ederken, ECB’nin gelecek devirde atacağı adımların büyüklüğüne yönelik belirsizlikler varlığını koruyor.
Analistler, resesyon tasalarının ve düşen imalat aktivitesinin canlandırılması için 50 baz puanlık faiz indiriminin öne çıkabileceğini belirtmesine rağmen, geçen günlerde açıklanan kasım ayına ait öncü enflasyon verisinin yıllık bazda ECB’nin hedeflediği yüzde 2 düzeyinin üzerinde gelmesinin 50 baz puanlık indirime yönelik beklentileri sınırladığını söyledi.
Geçen hafta açıklamalarda bulunan ECB Başkanı Christine Lagarde, Avro Bölgesi ekonomik büyümesinin gelecek aylarda daha zayıf olabileceğine işaret etti.
Brüksel’de Avrupa Parlamentosu Ekonomik ve Mali İşler Komitesi’nde konuşan Lagarde, “Ankete dayalı datalar, hizmet bölümündeki büyümenin yavaşlaması ve imalat kesimindeki daralmanın devam etmesi nedeniyle büyümenin kısa vadede daha zayıf olacağına işaret ediyor.” dedi.
Makroekonomik data tarafında ise Avro Bölgesi’nde mevsimsellikten arındırılmış Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH), 2024’ün üçüncü çeyreğinde evvelki çeyreğe kıyasla yüzde 0,4 yükseldi. Avro Bölgesi’nde GSYH, üçüncü çeyrekte geçen yılın birebir periyoduna kıyasla yüzde 0,9 arttı.
GSYH, üçüncü çeyrekte evvelki çeyreğe kıyasla İspanya’da yüzde 0,8, Fransa’da yüzde 0,4, Almanya’da yüzde 0,1 artarken, İtalya’da sabit kaldı.
Fitch’in geçen hafta yayımladığı raporda, Avro Bölgesi iktisadının bu yıl yüzde 0,8 büyümesinin beklendiği belirtilirken, bölge iktisadının gelecek yıl yüzde 1,2 ve 2026’da yüzde 1,3 büyüyeceği kestirimine yer verildi. Raporda, Avro Bölgesi’nde hane halkı gerçek gelirlerinin arttığı lakin tüketimdeki toparlanmanın “cılız” kaldığına işaret edildi.
Bu gelişmelerle İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,26 ve Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 3,86 yükselirken, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 2,65 ve İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 4 yükseldi.
9 Aralık haftasında, salı günü Almanya’da enflasyon, perşembe günü Almanya’da cari istikrar, Avro Bölgesi’nde ECB’nin faiz kararı ve ECB Başkanı Lagarde’ın basın toplantısı, cuma günü İngiltere ve Avro Bölgesi’nde sanayi üretimi takip edilecek.
ASYA BORSALARI GÜNEY KORE HARİÇ MÜSPET SEYRETTİ
Asya tarafında geçen hafta Güney Kore hariç olumlu bir seyir izlenirken, Güney Kore’de geçen hafta ortaya çıkan siyasi tansiyonlara yönelik haber akışı yakından takip ediliyor.
Geçtiğimiz hafta Güney Kore’de, Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’un sıkıyönetim ilan etmesi ve daha sonra sıkıyönetimin parlamento tarafından oylanıp kaldırılması ülkede tansiyonun kıymetli formda artmasına neden oldu.
Güney Kore’deki siyasi belirsizliklerin akabinde Merkez Bankası, istikrarı sağlamak için gerektiğinde kısa vadeli likiditeyi artıracağını ve döviz piyasalarında “aktif” adımlar atacağını bildirdi.
Maliye Bakanı ise “Hisse senetleri, tahviller, kısa vadeli para piyasası ve döviz piyasasına, tam olağana dönene kadar, sınırsız likidite enjekte edeceğiz.” açıklamasında bulundu.
Güney Kore Merkez Bankası Başkanı Rhee Changyong, ülkede sıkıyönetim karışıklığının piyasalarda oynaklığı tetiklediğini belirterek, yeni şoklar yaşanmadığı takdirde oynaklığın kademeli olarak azalacağına yönelik optimistliğini lisana getirdi.
Kuzey Kore’nin Rusya ile haziran ayında imzalanan ve taraflardan birine yönelik dış taarruz durumunda karşılıklı yardımlaşmayı da içeren Kapsamlı Stratejik Paydaşlık Anlaşması’nın resmi olarak yürürlüğe girdiğini açıklaması da bölge genelinde jeopolitik risklerin artabileceği telaşlarını besliyor.
Geçen hafta Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), bu yıl için global ekonomik büyüme kestirimini yüzde 3,4’te sabit bırakırken, Japonya’nın yüzde 0,3 daralacağını öngördü. Çin tarafında ise ülke iktisadının yüzde 4,9 büyüyeceği kestirim edilirken, gelecek yıl büyüme beklentisi yüzde 4,7’ye çıkarıldı.
Bu gelişmelerle haftalık bazda Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 2,33, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 2,28 ve Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 2,31 paha kazanırken, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,13 düştü.
Gelecek hafta pazartesi Japonya’da büyüme, Çin’de enflasyon, çarşamba Japonya’da ÜFE, cuma günü Japonya’da sanayi üretimi ile kapasite kullanım oranı takip edilecek.
Yurt içinde gözler ekim ayına ait ödemeler istikrarı verisine çevrildi
Yurt içi piyasalarda geçen hafta alıcı bir seyir öne çıkarken, Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, haftalık bazda yüzde 4,44 kıymet kazanarak cuma gününü 10.081,00 puandan tamamladı.
Geçen hafta yurt içinde açıklanan datalara nazaran, Türkiye’de Tüketici Fiyat Endeksi’nde (TÜFE) kasımda yıllık yüzde 47,09, aylık yüzde 2,24 arttı.
Konuya ait toplumsal medya hesabından paylaşım yapan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, hizmet enflasyonunun aylık yüzde 1,6 ile Kasım 2021’den bu yana en düşük düzeyinde gerçekleştiğini ve yıllık hizmet enflasyonundaki düşüş eğiliminin devam ettiğini belirterek, “Hizmet enflasyonundaki gerileme ve uygunlaşan enflasyon beklentileri, katılıkları azaltmada kıymetli aralık kat ettiğimizi gösteriyor.” tabirlerini kullandı.
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Borsa İstanbul AŞ hisse piyasalarında getirilen açığa satış yasağının 2 Ocak 2025 tarihinden itibaren, Borsa İstanbul AŞ tarafından ilan edilen BIST 50 endeksinde yer alan hisse piyasaları ile sonlu olarak kaldırılacağını duyurdu.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) da bankalar ile finansal kiralama, faktoring, finansman, tasarruf finansman ve varlık idare şirketlerinin 2025 yılında enflasyon muhasebesi uygulamamasına karar verildiğini bildirdi.
Ayrıca, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (SEDDK) Sigortacılık Dalında Enflasyon Muhasebesi Uygulaması Hakkında Genelgesi yayımlandı.
Buna nazaran sigorta, reasürans ve emeklilik şirketleri tarafından 2025 yılında enflasyon muhasebesi uygulanmamasına karar verildi.
Dolar/TL, haftayı bir evvelki kapanışın yüzde 0,2 üzerinde 34,7690’dan kapattı.
Yeni haftada, salı günü sanayi üretimi ve işsizlik oranı, perşembe günü ödemeler istikrarı ile haftalık para ve banka istatistiklerinin takip edilecek.
Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.150 ve 10.200 puanın direnç, 9.850 ve 9.700 düzeylerinin takviye pozisyonunda olduğunu kaydetti.
