EPDK tarafından bir müddettir Fatih Altaylı ve Uğur Emek tarafından ortaya atılan “EPDK idaresinin depolamalı RES/GES önlisans müracaatları ile milyarlarca dolarlık vurgun yaptığı ve rant dağıttığı” tezleri ile ilgili açıklama yaptı.
İddia 1: “EPDK bir gecede yönetmelik çıkardı, kimsenin haberi olmadan önlisansları dağıttı”
Öncelikle EPDK’nın bir gecede yönetmelik çıkarması ve bunu Resmi Gazete’de yayımlatarak yürürlüğe sokması mümkün değildir çünkü bu durum maddelerimize ve ilgili mevzuatımıza alışılmamıştır.
Depolamalı RES-GES önlisans süreci 5 Temmuz 2022 tarihinde yürürlüğe giren kanunla kurumumuza misyon olarak verilmesi ile başlamıştır.
Bu kanunla depolamalı RES/GES önlisans süreçlerine yönelik “ihale ve müsabaka yapılmayacağı” ölçüm zorunluluğunun dahi istenmeyeceği karar altına alınmıştır.
İlgili kanunun emeli emre amade olmayan rüzgar ve güneş kaynaklı üretilen elektriğin depolanarak sisteme bağlanması ve elektrik üretimindeki yenilenebilir güç hissesinin artırılmasını sağlamaktır.
Önlisans müracaatlarının alınmasından “4 ay önce” süreç resmiyet kazanmış ve Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmesi ile de bahisten tüm Türkiye haberdar olmuştur. (O güne ilişkin Resmi Gazete kararlarının bulunduğu ve ilgili kararı da içeren Anadolu Ajansı haberi için: https://www.aa.com.tr/tr/gundem/ek-gosterge-ve-ogrenci-affina-iliskin-kanun-resmi-gazetede/2630234)
Kurumumuz tarafından önlisans müracaatlarının alınmasından “2 ay önce” sürecin teknik ayrıntılarını içeren bir taslak hazırlanmış ve “kamuoyu” görüşüne açılmıştır. Bu taslağa son formu verilmeden evvel güç dalını takip eden, ilgisi olan herkesin katkısı alınmış bu süreç de tamamen kamuoyunun gözleri önünde, şeffaf bir biçimde ilerleyerek tamamlanmıştır. (Bir kesim derneğinin düzenleme ile ilgili görüşlerini içeren haber: https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/gensed-turkiyede-buyuk-olcekli-elektrik-depolama-yatirimlarinin-onu-acildi/2633341)
Vatandaşlarımızın da katkısı ile son biçimi verilen kelam konusu yönetmelik Şuramız tarafından görüşülerek kabul edilmiş akabinde yeniden Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Görüldüğü üzere 1 gecede yönetmelik çıkarılması ve sessiz sedasız önlisans dağıtılması kelam konusu değildir. 19 Kasım 2022 – 28 Eylül 2023 tarihleri ortasında kurumumuza 5968 adet müracaat yapılmıştır.
Önlisans sürecinde de EPDK tarafından sık sık kamuoyuna bilgilendirme yapılmış, yatırımcının bu alandaki ilgisi kamuoyu ile paylaşılmıştır. Kelam konusu 5 bin 968 adet müracaat, birbirinden farklı yaklaşık 1500 adet şirket tarafından yapılmıştır. Sırayla alınan müracaatlar kurumumuz tarafından titizlikle değerlendirilmiş ve hazırlıklarını eksiksiz yapan 263 şirkete 663 önlisans verilmiştir.
İlgili haberler:
(29 Kasım 2022 tarihli haber)
https://ekonomi.haber7.com/ekonomi/haber/3281754-epdk-baskani-duyurdu-110-milyar-dolarlik-rekor-basvuru-oldu
(7 Kasım 2023 tarihli haber)
https://ekonomi.haber7.com/ekonomi/haber/3485859-depolamali-ruzgar-ve-gunes-enerjisi-santrallerine-280-milyar-dolarlik-yatirim-talebi
(28 Aralık 2023 tarihli haber)
https://ekonomi.haber7.com/ekonomi/haber/3485860-yilmaz-depolamali-res-ve-ges-yatirim-sureclerinin-siki-takip-edildigini-bildirdi
İDDİA 2: EPDK idaresi yakınlarına önlisans vermek için yalnızca online müracaatları kabul etti…Belgelerini hazırlamak isteyen yatırımcılara gereğince müddet tanınmadı…
Kurumumuza yapılan önlisans müracaatları depolamalı yatırımlar konusunun gündemde dahi olmadığı Mayıs 2019 tarihinden beri online olarak yapıldığı tüm kesim oyuncuları tarafından bilinmektedir. Yani önlisans müracaatları yatırımcıların kırtasiye ile uğraşmasını ve vakit kaybetmesini önlemek için 5 buçuk yıldır online olarak alınmaktadır. Önlisans sürecinde istenen evraklar ise 10 yılı aşkın bir müddettir kurumumuzun internet sitesinde yer almaktadır. Yeniden bu durum da tüm kesim oyuncuları tarafından bilinen bir gerçektir. (https://www.epdk.gov.tr/Detay/Icerik/3-0-86/elektriklisans-islemleri)
Diğer bir deyişle online müracaat süreçlerinde depolamalı önlisans müracaatlarına özel bir uygulama yapılmamıştır. Yani ilgili Kanunun yürürlüğe girmesi akabinde ilgili yönetmelik taslağının kamuoyu görüşüne açılması ve nihayetinde yönetmeliğin de Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmesini içeren 4 aylık süreci takip eden “herkes” önlisans müracaatında bulunabilmiştir.
Kurumumuzun bu mevzuda rastgele bir zımnî iş yapması, birtakım etrafları kayırması kelam konusu değildir, mümkün de olamaz. Çünkü online müracaatlara fiziken ve hukuken müdahale imkanı yoktur. Hiçbir ayrım yapılmaksızın, kurumsal tarafsızlık prensibi ile tüm müracaatlar sırasıyla alınmıştır.
İDDİA 3: EPDK 19 Kasım’daki yönetmelik değişikliği ile depolamalı RES/GES yatırımları için önlisans vererek yetkisini aştı…Enerji Bakanı bu duruma kızgın olduğu için yeni ihaleye çıktı.
5 Temmuz 2022 tarihinde yürürlüğe giren kanunla kurumumuza vazife olarak verilen depolamalı RES/GES yatırımlarına ait ön lisans sürecinde bir yetki aşımı mutlaka kelam konusu değildir.
Enerji ve Natürel Bakanlığımızın açtığı Kasım ayında ilan ettiği güç lisans tahsisi ihalesinin ise depolamalı RES/GES yatırımları önlisans süreci ile bir ilgisi yoktur. Güç ve Tabii kaynaklar Bakanlığı uygun gördüğü hallerde kapasite tahsis ve YEKA ihaleleri yapmaktadır. Bu ihalelerde alım garantisi ve mühlet ihale kapsamında belirlenmektedir. Ayrıyeten depolamalı RES/GES yatırımları için kurumumuzca verilen rastgele bir alım garantisi, fiyat ya da mühlet kelam konusu değildir.
Bu ortada EPDK’nın sorumluluğuna kanunla verilen ve 19 Kasım 2022 tarihindeki yönetmelik değişikliği ile başlayan önlisans sürecinde Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanımız Sn. Fatih Dönmez’dir. Bahsedilen ve Kasım ayında ilan edilen ihale sürecinde ise Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanımız Sn. Alparslan Bayraktar’dır. Münasebetiyle sav sahibi bu yorumu ile de güç kesiminden habersiz olduğunu göstermiştir.
İDDİA 4: Türkiye, kurulu gücünün yarısı kadar elektrik tüketebiliyorken EPDK elektrikte kurulu gücü artırmaya karar vermiştir.
Elektrikte kurulu güç ile tüketim ortasında mukayese yapılması makus niyetli bir efordur ve güç alanındaki cehaleti de ortaya koymaktadır.
Kurulu gücü arttırmaya karar verildiği sav edilen kaynaklar “yerli ve yenilenebilir güç kaynaklarımızdır” ve bu kaynaklar güçte dışa bağımlılığımızın azaltılmasına katkı sağlamaktadır. Zira teknik yönden kurulu gücün emreamade olması yani istenildiğinde tüketime hazır olması üzere kıymetli bir kriter de kelam mevzusudur.
Hatırlatmak isteriz kurulu gücün arttırılması yahut irtibat kapasitesinin oluşturulması yetkisi Kurumumuzda değildir. Kurulu gücün artırılması, güç arz güvenliğinin sağlanması ETKB sorumluluğunda olup; güç üretim tesislerinin şebekeye bağlanabilir kapasitesi ise ülkemizin sistem operatörü TEİAŞ tarafından hesaplanmakta ve planlanmaktadır. Bu gayeyle gerek Bakanlığımız gerek TEİAŞ ülkemizin gücüne güç katmak için var gücüyle çalışmakta, gerekli adımları atmaktadır. EPDK olarak da bu kapsamda alınan ve alınacak her türlü kararın destekçisi olduğumuz da bilinmelidir.
İDDİA 5: Cumhurbaşkanı’nın gideceğini anlayan EPDK idaresi tez ile 6 dolar-centlik lisans tarifesi kapsamında önlisans dağıttı. Bu sayı 3,375 dolar-cent olabilirdi. Bu fark sebebi ile elektriğe 30 yıl içerisinde 129,6 milyar dolarlık fatura ödenecek. Bu sayı 56 milyar dolar daha düşük olabilirdi? EPDK idaresi 56 milyar dolarlık vurgun yaptı.
1 Mayıs 2023 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile belirlenen 6 dolar-cent’lik tarife EPDK tarafından belirlenmemiştir. Güç kesimi ile minimum seviyede ilgisi olanların bileceği üzere anılan düzenleme 01/07/2021 tarihinden 31/12/2030 tarihine kadar işletmeye girecek olan YEK Dokümanlı yenilenebilir güç kaynaklarına dayalı elektrik üretim tesisleri için uygulanacak fiyatları ve mühletleri kapsamaktadır. Bu fiyatların ve mühletlerin belirlenmesi EPDK’nın misyon alanında değildir ve EPDK’nın bu alanda fiyat ve mühlet belirleme yetkisi de yoktur.
Herkesin ulaşabileceği Cumhurbaşkanlığı kararında 30 yıl ibaresi ise yer almamaktadır ve uygulanacak mühlet 10 yıl olarak düzenlenmiştir. Ayrıca kararda güncelleme formülleri ile birlikte rüzgar ve güneş için 4,95-6,05 dolar-cent aralığında, depolamalı rüzgar ve güneş için ise 5,85-7,15 dolar-cent aralığında bir tarife düzenlenmiştir.
YEKA projeleri kapsamında Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığının yapacağı ihalede taban fiyat olarak güneş için 3,25 dolar-cent rüzgar için 3,5 dolar-cent her ikisi için tavan fiyat olarak ise 5,50 dolar-cent belirlenmiştir.
Bu bilgiler ışığında 129,6 milyar dolarlık ve 56,7 milyar dolarlık bu hesaplamalar büsbütün hayal mahsulüdür. Var olmayan 30 yıllık alım mühleti ve teşvikler ile bu sayılara ulaşıldığı anlaşılmaktadır.
Bu ortada EPDK’nın verdiği bir alım garantisi yoktur unutulmamalıdır ki hiçbir düzenleyici kurum alım garantisi vermez/veremez bu türlü bir yetkisi yoktur. Kurumumuz da hiçbir yatırımcıya bu türlü bir garanti vermemiştir, vermesi de mümkün değildir.
Kurumumuzun başkanı ve yöneticileri hakkında bu iftiraları atan kelam konusu şahıslar hakkında maddi-manevi tazminat davası dahil olmak üzere türel süreç başlatılmıştır.
Söz konusu şahısların bu iftiralarını sorumlu gazeteciliğin gereği olmasına karşın kurumumuzun görüşünü almadan ve doğruluğunu araştırmadan yayınlayan basın kuruluşlarına da gerekli tekzip metni gönderilecektir.
Kamuoyuna hürmetle duyurulur.
