Ticaret Bakanlığı, fahiş fiyat artışlarının önüne geçmek, tüketici mağduriyetlerini engellemek, üretici-tedarikçi ve perakende işletmeler ortasındaki ticari faaliyetleri ve iç piyasayı düzenlemek maksadıyla 2024’te birçok düzenlemeyi hayata geçirdi.
Özellikle emlak ve otomotiv dallarına yönelik düzenlemelerle vatandaşların karşılaştığı fiyat manipülasyonlarının, stokçuluk ve kayıt dışı faaliyetlerin önüne geçilmesi hedeflendi.
Bu doğrultuda emlak alanında devreye alınan “doğrulanmış ilan” düzenlemesinin yeni yılda zarurî olması ve düzenlemenin otomotivde de uygulanmaya başlaması bekleniyor. Ayrıyeten ikinci el araç piyasasında uygulanan ve yıl sonuna kadar müddeti uzatılan “6 ay-6 bin kilometre” ve “ilan kısıtlaması” düzenlemelerinin 2025’te sona erdirilmesi bekleniyor.
EMLAKTA DOĞRULANMIŞ İLAN DÜZENLEMESİ 15 EYLÜL’DE BAŞLADI
Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik’te yapılan değişiklikle ilan platformlarına getirilen kimlik ve yetki doğrulama mecburiliği doğrultusunda, Bakanlığın sorumluluğunda, Elektronik İlan Doğrulama Sistemini (EİDS) kuruldu. Sistemle bu yıl 15 Eylül’de “doğrulanmış ilan” düzenlemesi devreye girdi.
Halihazırda uygulanan yetki doğrulama uygulamasıyla platformlardaki emlak ilanları, taşınmaz sahibi, bu kişinin birinci ve ikinci derece hısımları yahut eşi tarafından verilebiliyor ya da taşınmaz sahibince sistem üzerinden yetkilendirilen emlak işletmesince sunulabiliyor.
“YETKİ EVRAKI OLMAYAN GALERİCİLER İLAN VEREMEYECEK”
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, AA muhabirine, uygulamanın 1 Ocak’ta zarurî olacağını hatırlatarak, sistemin bu tarihten itibaren yetki doğrulaması yapılmaksızın ilan verilemeyecek halde büsbütün devreye alınacağını söyledi.
Bu süreçte elektronik ortamda yayımlanan tüm emlak ilanlarının sisteme dahil olması gerektiğine işaret eden Bolat, şu tabirleri kullandı:
“Bu doğrultuda, Elektronik İlan Doğrulama Sistemi’ne entegre olmaksızın verilen tüm ilanları sıkı bir formda denetleyeceğiz. Yetki doğrulaması yapılmadan verilen ilanların yayımdan kaldırılmasını sağlayıp gerekmesi halinde her bir karşıtlık için 228 bin 71 liraya kadar idari para cezası uygulayacağız. Yetki doğrulaması uygulamasının 1 Ocak 2025’te büsbütün devreye alınması, bu tarih prestijiyle Bakanlığımızca yürütülecek inceleme ve kontrol faaliyetleri sonrasında düzmece ilanların, fiyat manipülasyonlarının en aza indirileceğine olan inancımız tamdır.”
Bolat, kelam konusu uygulamanın yeni yılda otomotiv dalı için de devreye gireceğini, bu kapsamda yalnızca yetki dokümanlı işletmelerin yetkilendirilebilmesinin mümkün olacağını, yetki evraksız galeri işletmelerince ilan girişi yapılamayacağını belirtti.
OTOMOTİVDE “6 AY VE 6 BİN KİLOMETRE” VE “İLAN KISITLAMASI” MÜDDETİ SONA ERİYOR
Bolat, otomotiv bölümünde ise “pazarlama ve satış kısıtlaması” ile ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden yetkili satıcılar ve kişiseller tarafından motosiklet, araba ve arazi taşıtlarının birinci tescil tarihinden itibaren 6 ay ve 6 bin kilometre geçmedikçe, direkt yahut dolaylı olarak pazarlanması yahut satışının yapılamayacağına ait düzenlemelerin hayata geçirildiğini anımsattı.
Ayrıca “ilan kısıtlaması” kapsamında ikinci el motorlu kara taşıtlarının üretici yahut distribütörce tavsiye edilen aktüel satış fiyatının üzerinde bir fiyattan ilan yoluyla pazarlanmasına da kısıtlama getirildiğini bildiren Bolat, şunları kaydetti:
“Bu düzenlemelerin yürürlük tarihi 1 Ocak 2025’te sona erecek. Gelinen evrede Kovid-19 salgını sonrası otomotiv piyasasında yaşanan arz krizinin ortadan kalkması, sıfır araç üretiminin artması, ikinci el piyasasında gerileyen fiyatlarla birlikte otomotiv kesiminde yaşanan dengelenme süreci ve kesim paydaşlarının talepleri de dikkate alınarak kelam konusu düzenlemelerin uygulama müddetlerinin uzatılması düşünülmemektedir.”
“YETKİLİ SATICILAR 1 OCAK PRESTİJİYLE ÖTV VE KDV’Sİ ÖDENEN TAŞITIN FİYATINI ARTIRAMAYACAK”
Bolat, bu yıl “İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik”in kapsamının genişletildiğini, bu doğrultuda ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretine ait değerli değişiklikler yapıldığını, sıfır otomotiv taşıt ticareti alanında faaliyet gösteren distribütör ve yetkili satıcılara yükümlülükler getirildiğini de belirtti.
Buna nazaran, elektronik ortamda gerçekleştirilen taşıt ihaleleri ile taşıt ön değerlemesine yönelik unsur ve kuralların belirlendiğini lisana getiren Bolat, bu mevzudaki düzenlemelerin bir kısmının yürürlüğe girdiğini, yetkili satıcılar, sipariş yöntemi satışlar, ihale platformlarının yükümlülükleri ve ön değerlemeye ait kararların ise 1 Ocak’ta yürürlüğe gireceğini söz etti.
Bolat, yeni yılda yetkili satıcıların alıcı tarafından ÖTV ve KDV’si ödenen taşıtın fiyatını artıramayacaklarını ve taşıtı 15 gün içinde alıcıya teslim edeceklerini söyledi.
Kaporası (kısmi ödeme) alınan siparişlerde alıcı mağduriyetlerini önlemek emeliyle sipariş formu düzenleneceğini, yetkili satıcının bu formu düzenlemeden alıcıdan rastgele bir ödeme talep edemeyeceğini vurgulayan Bolat, “Yetkili satıcı kaporası alınan taşıtı 45 gün içinde alıcıya teslim edecek ve taşıt teslimine 7 gün kalıncaya kadar satış fiyatının yüzde 10’undan fazla kapora alamayacaktır. Ayrıyeten alıcı, sipariş formunun düzenlendiği tarihten itibaren 14 gün içinde siparişini rastgele bir cezai kurala maruz kalmadan iptal edebilecektir.” diye konuştu.
“GÜVENLİ ÖDEME SİSTEMİ GEREKSİNİM HALİNDE GELİŞTİRİLECEK”
Bolat, ikinci el araç alışverişini daha inançlı hale getirmek gayesiyle geliştirilen İnançlı Ödeme Sistemi’nin 27 Eylül prestijiyle tüm gerçek ve hukukî şahıslarca kullanılmasının zarurî olduğunu da hatırlatarak, şu değerlendirmede bulundu:
“Sistemin kullanımına ait datalar Bakanlığımızca takip ediliyor. Gelinen noktada, İnançlı Ödeme Sistemi’nin kullanım oranı yüzde 75’e ulaştı. Sistemi kullanım mecburiliği bulunmayan taşıt satış süreçleri çıkarıldığında, mevcut durumda sistemin tüm gerçek ve hukukî bireyler tarafından tertipli olarak kullanıldığını ve kamuoyu tarafından benimsendiğini kıymetlendiriyoruz. Sistemin uygunlaştırılması ve geliştirilmesine yönelik bir muhtaçlık olduğunun tespit edilmesi halinde ise kelam konusu çalışmalar süratlice uygulamaya alınacak.”
