Doğu Asya’daki Geç Kuvaterner periyoduna ilişkin insan fosilleri, geçmişte düşünüldüğünden çok daha fazla morfolojik çeşitlilik gösteriyor. Son yıllarda yapılan araştırmalar, bu bölgedeki fosillerin sadece bir çeşidin değil, birden fazla farklı insan tipinin varlığını ortaya koyduğunu gösteriyor. Bu yeni cinsler ortasında Homo floresiensis, Homo luzonensis, Homo longi ve en yenisi Homo juluensis yer alıyor.
BİLİMDE NEDEF KESEN GELİŞME
Son yirmi yılda yapılan arkeolojik hafriyatlar ve ayrıntılı fosil tahlilleri, Doğu Asya’daki insan evrimine dair bilgileri kıymetli ölçüde artırdı. Homo floresiensis, Endonezya’nın Flores Adası’nda 2004 yılında keşfedilen bu cins, küçük boyutları nedeniyle ‘hobbit’ olarak isimlendiriliyor. Homo luzonensis, 2019 yılında Filipinler’in Luzon Adası’nda bulundu. Homo longi Çin’in Harbin kentinde keşfedilen bir fosile dayanan bu tıp, 2021 yılında tanımlandı. Homo juluensis ise Çin’deki Xujiayao ve Xuchang fosilleri üzerinden tanımlanan bu yeni çeşit, Denisova insanları ve başka fosil kümeleriyle irtibatlı bulunuyor.
HOMO JULUENSIS: ÇİN’DE KEŞFEDİLEN YENİ TÜR
Araştırmacılar, Çin’in kuzeyindeki Xujiayao ve Xuchang bölgelerinde bulunan fosillere dayanarak Homo juluensis ismini verdikleri yeni bir insan tipini tanımladı. Bu keşif, insan evrimine dair mevcut bilgimizi derinleştirirken, Orta Pleistosen periyodu yaklaşık 300 bin ila 50 bin yıl evvel hominin çeşitliliğini daha güzel tanımlamaya imkan sağlıyor.
ORTA’DAKİ KARMAŞA VE YENİ TIBBIN KEŞFİ
Homo sapiens yaklaşık 300 bin yıl evvel evrimleşti ve Afrika’dan Avrupa ve Asya’ya yayıldı. Lakin çağdaş beşerden evvelki hominin çeşitlerinin evrimi hala gizemini koruyor. Bilhassa 700 bin ila 300 bin yıl evvel var olan hominin çeşitlerinin sınıflandırılması konusunda tartışmalar devam ediyor. Bu tartışmalar, bilim dünyasında ‘Orta’daki Karmaşa (The Muddle in the Middle)’ olarak isimlendiriliyor.
2023 yılında Hawaii Üniversitesi’nden Christopher Bae ve Çin Bilimler Akademisi’nden Xiujie Wu, Xujiayao’da bulunan hominin fosillerini inceledi ve bu bireylerin Homo juluensis olarak isimlendirilmesini istedi. Bu fosiller, çağdaş insanlara, Denisovalılara ve Neandertallere mahsus özellikler taşıyan büyük kafataslarıyla dikkat çekiyor.
HOMO JULUENSİS’İN ÖZELLİKLERİ
Bu tıp, yaklaşık 220 bin ila 100 bin yıl evvel yaşamış ve büyük beyin hacmi ile kalın kemik yapılarıyla öne çıkıyor. Xujiayao’da yapılan hafriyatlarda 10 bireye ilişkin fosiller ile 10 binden fazla taş alet bulundu. Fosillerin özellikleri, bu popülasyonun farklı hominin tipleri ortasında genetik alışveriş sonucu ortaya çıktığını ve Asya’daki insan evriminde hibridizasyonun kıymetli bir rol oynadığını gösteriyor.
BİLİMSEL TARTIŞMALAR VE YENİ ÇEŞİT İSMİ
Homo juluensis şimdi tüm bilim dünyasında kabul görmüş değil. Londra Tabiat Tarihi Müzesi’nden Chris Stringer, bu çeşidin Homo longi ile örtüşebileceğini belirtirken, Wisconsin Üniversitesi’nden paleoantropolog John Hawks, bu isimlendirmenin fosil kayıtlarını daha düzgün sınıflandırmaya yardımcı olacağını savunuyor.
Xiujie Wu ise bu yeni tıp isimlendirmesinin Asya’daki fosil kayıtlarını netleştirdiğini ve bilimsel bağlantısı kolaylaştırdığını söz ediyor.
