Çin, global tesirleri olabilecek bir adım atarak yeni jenerasyon Beidou pozisyonlandırma ve navigasyon sistemini 2035 yılına kadar geliştirmek için stratejik bir yol haritası açıkladı. Stratejik yol haritasına nazaran Çin, birinci test uydularını 2027 yılında fırlatmayı planlıyor. Yeni navigasyon sisteminin GPS’e rakip olacağı ve askeri tesirlerinin bulunacağı belirtiliyor.
2027’de test uyduları fırlatılacak
Çin Uydu Navigasyon Sistemi İdare Ofisi (CNSO) tarafından 28 Kasım’da açıklanan “2035 Öncesi Beidou Uydu Navigasyon Sistemi Gelişim Planı”na nazaran, yeni jenerasyon Beidou sisteminin temel teknolojilerinin araştırma ve geliştirme süreci 2025 yılına kadar tamamlanacak. Bu çalışmaların akabinde, 2027 yılında üç test uydusu fırlatılacak. Yeni jenerasyon Beidou sistemine ilişkin ağ uydularının 2029’da fırlatılması ve sistemin inşasının 2035 yılı prestijiyle tamamlanması hedefleniyor.
Çin halihazırda global çapta pozisyonlandırma, navigasyon ve zamanlama hizmetleri sağlayan 30 uydulu bir Beidou sistemine sahip. Bu sistemde, yedekler hariç, her düzlemde sekiz adet olmak üzere orta Dünya yörüngesinde 24 uydu bulunuyor. Ayrıyeten, eğimli jeosenkron yörüngede ve sabit jeosenkron yörüngede üçer uydu bulunuyor. Yeni kuşak sistem, uyduları yüksek, orta ve düşük Dünya yörüngelerine yayarak kapsama alanını genişletecek ve hassasiyeti artıracak.
Desimetre düzeyinde hassasiyet ve çok taraflı kullanımYeni Beidou sistemi, metre düzeyinden desimetre (metrenin 10’da biri yahut 10 cm) düzeyine kadar değişen bir hassasiyetle gerçek vakitli, yüksek doğrulukta ve son derece emniyetli hizmetler sunacak. Sistem, Dünya yüzeyinden uzayın derinliklerine kadar uzanan kullanıcı terminallerini destekleyecek. Beidou, öbür uydu tabanlı olmayan navigasyon ve zamanlama teknolojileriyle entegre edilerek daha kapsamlı bir altyapı sunmayı hedefliyor.
Askeri ve ticari tesirleri olacak
Beidou, ABD’nin GPS, Avrupa’nın Galileo ve Rusya’nın GLONASS sistemleriyle rekabet halinde. Fakat Beidou, bilhassa iki istikametli irtibat ve bölgesel doğruluk üzere özellikleriyle birtakım alanlarda üstünlük sağlıyor. ABD’nin GPS modernizasyon çalışmaları, teknik aksaklıklar ve gecikmelerle karşı karşıya kalırken, Çin’in yeni jenerasyon Beidou sistemi, global pozisyonlandırma teknolojilerinde bir dönüm noktası olabilir.
Yeni sistemin sırf sivil uygulamalarda değil, tıpkı vakitte askeri alanda da büyük avantajlar sağlaması bekleniyor. Hassas güdümlü mühimmatlar, insansız hava araçları (İHA) ve savaş alanı navigasyon sistemlerinde kullanılabilecek olan Beidou, Çin’in savunma kapasitesini artıracak. Ticari alanda ise Beidou, daha fazla bölüme hitap ederek Çin’in ekonomik tesirini genişletme potansiyeline sahip.
Beidou sistemi, Çin’in “Uzay-Yer Entegre Bilgi Ağı” (SGIIN) projesiyle uyumlu olarak geliştiriliyor. Bu proje, irtibat, uzaktan algılama, navigasyon ve hava durumu üzere uydu hizmetlerini bir ortaya getiren birleşik bir sistem oluşturmayı hedefliyor. Bu entegrasyon, Beidou’nun global uydu altyapısındaki rolünü daha da pekiştirecek.
