Cumhurbaşkanlığı İrtibat Başkanı Fahrettin Altun, bugün herkesin gözü önünde büyük bir soykırım yaşandığını belirterek, “Bu soykırım bütün dünyanın gözleri önünde yaşanırken, Batı medyası İsrail’in Batı dünyası için ne kadar kıymetli bir müttefik olduğunun propagandasını yapıyor. Siyaseten doğrucu bir lisan kullanma gereği duymadan İsrail’i haklı çıkarmak için elinden geleni yapıyor. Yalnızca Gazzelilere, Filistinlilere değil, bütün Müslümanlara karşı apaçık bir nefret telaffuzunu deverana sokuyor.” dedi.
Altun, İstanbul Kongre Merkezi’nde düzenlenen TRT World Forum 2024’ün “Medya Taraflılığının İnşası: Kutuplaştırmanın Ardındaki Güçleri Deşifre Etmek” başlıklı oturumda konuştu.
Oturumun başlığında medyanın taraflı bir tavır içinde olduğuna dair güçlü bir argüman bulunduğunu söz eden Altun, Batılı çağdaş paradigmaya nazaran medyanın, bireylerin tarafsız formda bilgi, enformasyon, haber alma hakkını temin ettiği için kıymetli ve gerekli olduğunu anlattı. Altun, bu anlayışa nazaran medyanın, toplumun çıkarını savunan dördüncü kuvvet ve siyaset-üstü bir sistem olduğunu kaydetti.
Tarihsel olarak medyanın bu pozisyonunu güçlendirmek gayesiyle haber ulaştırma misyonuna eğlendirici içerik ve reklam satma işlevlerini da eklediğini belirten Altun, “Bu süreçte medya bireylere sağlıklı bir enformasyon akışı sağladı mı? Beşerler medya aracılığıyla bilgiye sağlıklı formda erişip onu serbestçe dağıtabildiler mi? Hayır. Ana akım medya kuruluşları seçilmiş, filtrelenmiş, gözden geçirilmiş bilgiyi, haberi topluma iletti. Bu süreci de tabi oldukları iktidar düzeneklerinin çıkarlarına nazaran yönettiler. İstedikleri bilgiyi istedikleri formda gösterip, göstermek istemediklerini gizlediler. Bunu yaparken de dokunulmazlık zırhına büründüler. Hakikati, gerçeği, gerçek bilgiyi değil, gerçeğin bir kısmını paylaştılar. Sonuçta paylaştıkları gerçek bilgi olmadı, tahrif edilmiş bilgi oldu.” sözlerini kullandı.
Konvansiyonel ve analog devir medyasının farklı ülkelerde, toplumlarda siyasal ve ideolojik kutuplaşmaları körüklediğini vurgulayan Altun, günümüz irtibat ve medya rejiminin ne 19. yüzyılda ne de 20. yüzyıldaki üzere olmadığını anlattı.
Altun, analog medya ve irtibat rejiminden dijital medya ve bağlantı rejimine geçildiğini belirterek, bu yeni irtibat ve medya rejimi birçok farklılık ile imkanı bünyesinde barındırsa da ne yazık ki büyük fotoğrafa bakıldığında tahrif edilmiş bilginin gerçek bilgiye olan üstünlüğünün bu yeni periyotta de devam ettiğini gördüklerini lisana getirdi.
“SİSTEMATİK FORMDA DEZENFORMASYON ÜRETTİLER”
Dijital medya nizamında bireylerin, medya tüketicilerinin içerik üretecekleri, bilginin demokratikleşeceği, bilgi akışlarındaki merkezkaç yapı münasebetiyle Batı dışı dünyanın öne çıkacağının söylendiğini kaydeden Altun, “Öyle oldu mu? Olmadı. Bu kere global medya şirketleri, toplumsal medya platformları global bağlantı akışına ideolojik bir halde istikamet vermeye başladılar. Tahrif edilmiş bilgileri yaydılar. Sistematik biçimde dezenformasyon ürettiler. Global irtibat alanındaki adalet ve hakikat krizlerini büyüttüler. Bütün bunlarla birlikte tarafgir tavırlarıyla global alanda kutuplaşmaları, ayrışmaları derinleştirdiler.” diye konuştu.
Altun, bunların, başlı başına ağır insan hakları ihlalleri olarak ele alınması gerektiğini vurgulayarak, kelamlarını şu formda sürdürdü:
“Ben huzurlarınızda bu teklifte bulunuyorum. Bugünün hâkim dijital ve analog medya yapılarının gerçek bilgi yerine dezenformatif, manipüle edilmiş, tahrif edilmiş bilgiyi tekrar, tekrar üretmesini insan hakkı ihlali olarak tanımlamalıyız. Gerçek bilgi, bireylerin kamusal alana, toplumsal yaşama, ekonomik aktivitelere ve dahası siyasal hayata iştiraklerinin en temel bileşenlerinden biridir. Bu tarafıyla gerçek, gerçek, gerçek bilgiye erişmek, onu serbestçe dolaştırmak temel bir insan hakkıdır. Bugün global alanda büyük konvansiyonel medya şirketleri de toplumsal medya platformları da ideolojik bir yaklaşım içinde Batı sömürü nizamını ve adaletsiz, normsuz memleketler arası münasebetler sistemini sürdürmeye ve yasallaştırmaya çalışıyorlar.”
Karşılarında bir dijital faşizm rejimi olduğunu artık kabul etmeleri gerektiğini vurgulayan Altun, “Maalesef tekrar karşımızda bu faşist rejimi ayakta tutmaya çalışan dijital diktatörler var. Bunların en temel iktidar stratejisi gündelik hayatı, gündelik hayatlarımızı kolonileştirmek, sömürgeleştirmektir. Bu maksada ulaşmak için yapay, çok tüketim kültürünü özendirmeye çalışıyorlar. İnsanları uyuşturan bir dijital bağımlılık sistemini ayakta tutmak için çabalıyorlar. Bilinmeyen sansür ve örtülü özendirme düzenekleriyle siyasal davranış değişiklikleri meydana getirmeye çaba ediyorlar. Bütün bu süreçlerde elbette Batı dışı devletlerin kontrol, düzenleme ve tüzel müdahalelerinden kendilerini muaf tutmaya çalışıyorlar, kendilerini hukukun üstünde konumlandırıp hesap vermek istemiyorlar.” şeklinde konuştu.
Altun, konvansiyonel medya araçlarının hâkim olduğu devirden dijital medya araçlarının hükümran olduğu periyoda geçişle birlikte artık medyanın bir bütün olarak yalnızca siyasal ve ideolojik kutuplaşmalara değil, tıpkı vakitte toplumsal kutuplaşmalara da kaynaklık etmeye başladığını söz etti.
“YENİ DEVRİN BİREYLERİ SİYASAL KİMLİKLERİNİ SÖYLEME MECBURİYETİYLE KARŞI KARŞIYA KALIYORLAR”
Bu durumun toplumsal alanda barış, müzakere ve birlikte yaşama hissini tehdit eden kıymetli ögelerden biri olduğuna işaret eden Altun, “Yeni devrin bireyleri kamusal alanda siyasal kimliklerini, dijital medya mecraları üzerinden söyleme mecburiyeti ile karşı karşıya kalıyorlar. Bu yeni bir tıp faşizmdir. Roland Barthes’ın deyişiyle ‘Faşizm, konuşma yasağı değil söyleme mecburiyetidir’.” diye konuştu.
Altun, tarafsızlık tezinin yeniden klasik medya devrinde iktidar münasebetlerini, toplumdaki ve milletlerarası alandaki güç asimetrilerini gizlemeye dönük bir alet olarak kullanıldığını lisana getirerek, bunun iktidar münasebetlerinde, muktedirlerin zayıflardan ‘rıza’ ve ‘katılım’ bekledikleri periyotlarda karşılarına çıkan bir durum olduğunu anlattı.
ABD’nin 1945 yılı sonrasında Batı dünya egemenliğini temsil etmeye, Batı’nın öncü gücü olarak tarih sahnesine çıkmaya başlaması sonrasında, 19. yüzyılda şekillenen klasik Batılı sömürge sisteminin revizyona tabi tutulduğunu aktaran Altun, 19. yüzyılda şekillenen klâsik Batılı sömürge sisteminin, Batı dışı dünyanın zenginliklerini sıkıntı kullanarak talan etme anlayışına dayandığını kaydetti.
Altun, iki dünya savaşı ortası devirde sömürüye tabi tutulan toplumların büyük bir özgürleşme dalgası başlattığını, bunun da Batı dünya hegemonyası için büyük bir sınamaya dönüştüğünü lisana getirerek, bu sınama karşısında İkinci Dünya Savaşı sonrasında yükselen Amerikan hegemonyasının Batı dışı dünyayı güç kullanarak sömürmek yerine, onları dünya sisteminden hisse alarak bağımlı kılmaya yönelik bir anlayışı benimsediğini ve yeni bir milletlerarası sistem inşa ettiğini vurguladı.
Bu sistemde Batı dışı dünyanın Amerikan önderliğindeki Batı hegemonyasına “rıza” göstermesinin talep edildiğini söyleyen Altun, Batı’daki ana akım medya ve Batı dışındaki Batıcı medyanın bu bağımlılık münasebetini kurumsallaştırmaya ve bu süreçte “rıza” düzenekleri üretmeye çalıştığını kaydetti.
Altun, tarafsızlık telaffuzunun bu süreçte ana akım medyanın müdafaa kalkanı olduğuna işaret ederek, halbuki hakikatin, medyanın tam manasıyla bir taraf olarak, Batı dünya egemenliğini pekiştirmeye yönelik bir performans sergilemesi olduğunu söz etti.
Bugün bu istek arayışı ve buna paralel gelişen tarafsızlık telaffuzunun hakim Batılı irtibat ve medya rejimi için bir lükse, tahminen de bir yüke dönüştüğünü kaydeden Altun, bugün Batı medyasının hâkim olduğu global enformasyon rejiminin Batı dışı dünyada bir istek ortamı inşa etme uğraşında olmadığını lisana getirdi.
TARAFSIZLIK ARAYIŞININ YERİNİ YENİ TARAFTAR TOPLAMA UĞRAŞI ALDI
Altun, son birkaç yılda bu tablonun değiştiğini belirterek, ana akım Batı medyasında, Batı dışı toplumlara, “mağdurlara”, “mazlumlara” “madunlara” yönelik siyaseten doğrucu lisanın ortadan kalkmaya başladığını, tarafsızlık arayışının yerini, taraftar toplama uğraşının aldığını söyledi.
İslam aksiliği ve yabancı düşmanlığı propagandasının marjinal olmaktan çıkıp ana akım yayın kuruluşlarının tavrına dönüştüğünü lisana getiren Altun, Batının üstünlüğü ve Batı dışı dünyanın, Batı için bir yüke dönüştüğü tezlerinin yine tanınan telaffuz haline geldiğini anlattı.
Altun, bu sürecin salgın periyoduyla başladığını tabir ederek, şöyle konuştu:
“Rusya-Ukrayna Savaşı ile hızlandı ve İsrail’in Gazze’de başlattığı soykırım süreciyle birlikte doruğa çıktı. Bakın bugün gözlerimizin önünde büyük bir soykırım yaşanıyor. Bu soykırım bütün dünyanın gözleri önünde yaşanırken, Batı medyası İsrail’in Batı dünyası için ne derece kıymetli bir müttefik olduğunun propagandasını yapıyor. Siyaseten doğrucu bir lisan kullanma gereği duymadan İsrail’i haklı çıkarmak için elinden geleni yapıyor. Yalnızca Gazzelilere, Filistinlilere değil, bütün Müslümanlara karşı apaçık bir nefret telaffuzunu deverana sokuyor. Beyaz adam için daha fazla taraftar toplamaya çalışıyor. Hisse vererek bağımlı kılma anlayışını terk edip, yine kaba sömürü ve işgal siyaseti teklifinde bulunuyor. İstek oluşturmak yerine dehşet iklimi inşa etmeye çalışıyor.”
Bu sürecin içinde yer alan konvansiyonel ve dijital medya aktörlerinin global alandaki adaletsizlikten olduğu kadar, kutuplaşmadan ve acılardan da sorumlu olduğunu vurgulayan Altun, “Şunu da itiraf etmeliyim, tarafsızlık argümanını her vakit yersiz buldum. Bana nazaran kıymetli olan objektiflik arayışıdır. Değerli olan dürüstlüktür ve bir o kadar da şeffaflıktır. Akademik hayatım boyunca, medya araştırmalarıyla ilgilendiğim devirde de daima bunu savundum.” dedi.
“BU TERTİP DEĞİŞMELİ”
Altun, medyanın pusulasının adalet ve hakikat olması gerektiğini belirterek, “Bugün Gazze’de yaşanan soykırım başta olmak üzere dünyada yaşanan insanlık cürümlerine, savaşlara, terörizme, sistemsiz göç dalgalarına, finansal çalkantılara, besin ve tedarik zinciri krizlerine karşı medya ‘haklı’nın savunuculuğunu değil, ‘güçlü’nün propagandistliğini yapmaktadır. Bu tertip değişmelidir. Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan nasıl ‘Daha adil bir dünya mümkündür’ diye haykırıyorsa, biz de global alanda adil bir medya ortamı mümkündür, elzemdir diyoruz ve sizleri bu davete kulak vermeye, birlikte çalışmaya çağırıyoruz.” diye konuştu.
