Son birkaç yılda, ABD ve Çin ortasındaki teknoloji savaşı, global ekonomik ve politik arenada geniş yankı uyandırıyor.
Biden ve Trump idarelerinin gerisi arkasına gelen sert önlemleriyle birlikte, Çin’in yarı iletken sanayisine yönelik kısıtlamalar giderek artan bir gerginliğe dönüştü. ABD, Çin’in yapay zeka ve askeri uygulamalarda kullanabileceği ileri teknoloji çip üretimini engellemeyi hedeflerken, Pekin ise bu baskılara direnerek kendi teknolojik ve ekonomik bağımsızlığını savunmayı çabalıyor.
İki teknoloji devi ülke ortasındaki bu yüksek tansiyonlu çaba, yalnızca bu iki ülkenin değil, global teknoloji tedarik zincirinin de yazgısını belirlemeye devam ediyor. Bu çatışma, çağdaş çağın ‘Soğuk Savaşı’ olarak nitelendirilecek bir stratejik rekabetin merkezinde yer alıyor. Bütün bu çekişmenin ışığında bir sefer daha ABD’den Çin’e yönelik kısıtlamalar açıklaması ile birlikte dünya çapında teknoloji kesiminin gidişatı bir kere daha değişim yolunda üzere gözüküyor.
ÜÇÜNCÜ KISITLAMA BASKISI
ABD, Çin’in yarı iletken sanayisine yönelik üçüncü büyük kısıtlama paketini yürürlüğe sokuyor. Bu kapsamda, yonga ekipman üreticisi Naura Technology Group da dahil olmak üzere 140 şirketin ihracatına sınırlamalar getiriliyor. Reuters’te yer alan açıklamalara nazaran bu atılım, Pekin’in çip üretme maksatlarını engellemek için yapılıyor ve Çinli yonga araç üreticileri Piotech ve SiCarrier Technology üzere firmaları da yeni ihracat kısıtlamaları ile karşı karşıya bırakıyor.
BIDEN İDARESİ TARAFINDAN KABUL EDİLMİŞTİ
Bu yeni yürürlüğe giren hareket seçimi kaybeden lider Biden’ın idaresi tarafından kabul edilmiş bir paket. Biden İdaresi’nin Çin’in askeri uygulamalar için yapay zekayı ilerletmeye yardımcı olabilecek yahut diğer bir formda ABD ulusal güvenliğini tehdit edebilecek çiplere erişme ve üretme yeteneğini engellemeye yönelik son büyük ölçekli eforu olarak göze çarpıyor.
Ancak Cumhuriyetçi yeni lider Trump’ın da Biden’ın Çin’e karşı sert tedbirlerinin birçoklarını devam ettirmesi bekleniyor.
Çin’in askeri uygulamalar için yapay zekayı geliştirme yahut ABD ulusal güvenliğini tehdit etme potansiyelini engellemeye yönelik son büyük ölçekli uğraşlarından biri olan bu paket, Çin’e yönelik ileri teknoloji hafıza yongaları ve çip üretim araçlarının sevkiyatını da kapsıyor. Paket, yapay zeka eğitimi üzere yüksek uç uygulamalar için kritik olan yüksek bant genişliğine sahip bellek (HBM) yongalarının sevkiyatını kısıtlıyor ve 24 ek çip üretim aracı ve üç yazılım aracına yönelik yeni kısıtlamalar içeriyor.
Singapur ve Malezya üzere ülkelerde üretilen çip üretim ekipmanlarına yönelik yeni ihracat kısıtlamaları, Lam Research, KLA ve Applied Materials üzere şirketleri etkileyebilir. Ayrıyeten, Hollandalı ekipman üreticisi ASM International üzere ABD dışı firmalar da bu kısıtlamalardan ziyan görebilir.
YARI İLETKEN ŞİRKETLERİ GAYE ALINIYOR
Yeni kısıtlamalarla karşı karşıya kalan Çinli şirketler ortasında yaklaşık iki düzine yarı iletken şirketi, iki yatırım şirketi ve 100’den fazla çip üretim aracı üreticisi bulunuyor. ABD’li milletvekilleri, Swaysure Technology Co, Qingdao SiEn ve Shenzhen Pensun Technology Co üzere şirketlerin, ABD yaptırımlarıyla engellenmiş olan ve Çin’in gelişmiş çip üretimi ve geliştirme merkezinde yer alan Huawei ile çalıştığını belirtiyor.
Bu yeni kısıtlamalar, Çin’in yarı iletken sanayisindeki gelişmeleri ve ABD-Çin ortasındaki teknoloji savaşını şekillendirmeye devam edecek üzere görünüyor. ABD’nin bu atakları, global çip sanayisinde istikrarları değiştirebilir ve iki ülke ortasındaki rekabeti daha da kızıştırabilir.
